ครบ 120 ปี กระทรวงการคลัง 120 th Anniversary of Ministry of Finance

กรมธนารักษ์ได้จัดทำเหรียญกษาปณ์ที่ระลึกเนื่องในโอกาสครบ 120 ปี กระทรวงการคลัง เมื่อวันที่ 14 เมษายน พ.ศ. 2538

งานด้านการเงินการคลังของแผ่นดินเป็น งานที่สำคัญ เป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้อาณาจักรรุ่งเรืองและธำรงอยู่ได้ ซึ่งมีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย แต่เป็นการดำเนินงานควบคู่กับงานด้านอื่น ๆ โดยยังไม่มีหน่วยงานทำหน้าที่ดูแลรับผิดชอบเป็นการเฉพาะ ในสมัยกรุงศรีอยุธยาได้มีการจัดระเบียบบริหารราชการแผ่นดินเป็นกรมเวียง กรมวัง กรมคลัง และกรมนา (รวมเรียกว่า จตุสดมภ์) กำหนดให้กรมคลังมีหน้าที่เกี่ยวกับพระราชทรัพย์ผลประโยชน์ของบ้านเมือง เกี่ยวกับคลังสินค้า และการค้าสำเภาหลวง รวมทั้งดูแลกรมท่าซึ่งมีหน้าที่ในการติดต่อค้าขายกับต่างประเทศ

ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้า อยู่หัว มีพระราชดำริว่าการบริหารงานด้านการเงินการคลังของแผ่นดินประสบปัญหามากมาย เช่น การดำเนินงานซ้ำซ้อน งานไม่เป็นระบบ และขาดประสิทธิภาพ ทำให้ตรวจสอบยากและเกิดผลเสียต่อรายได้ของแผ่นดิน จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติสำหรับหอรัษฎากรพิพัฒน์ขึ้นในปี พ.ศ. 2416 โดยกำหนดหน้าที่ของเจ้าพนักงานหอรัษฎากรพิพัฒน์และระเบียบข้อบังคับโดยเคร่ง ครัด และทรงวางรากฐานระเบียบการปฏิบัติการภาษีอากรและการเงินของประเทศขึ้นเป็น ครั้งแรก ทำให้รัฐบาลมีรายได้เพิ่มขึ้น แต่พระองค์ยังทรงเห็นว่าการดำเนินงานยังไม่รัดกุม ไม่เป็นระเบียบและไม่สอดคล้องตรงตามหน้าที่ความรับผิดชอบ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้กรมท่าซึ่งมีหน้าที่เกี่ยวกับการติดต่อค้าขายกับต่างประเทศแยกออกจากกรม คลัง เพื่อดำเนินงานด้านการเงินการคลังของแผ่นดินเป็นการเฉพาะ ซึ่งต่อมาได้มีการปรับปรุงและเปลี่ยนชื่อเป็น กระทรวงพระคลังมหาสมบัติ และกระทรวงการคลังตามลำดับ

กระทรวงการคลังได้ปรับปรุงบทบาทและ กำหนดนโยบายการดำเนินงานด้านการเงินการคลังอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้สอดคล้องกับยุคสมัยและสภาพเศรษฐกิจทั้งภายในและภายนอกประเทศ ซึ่งนับถึงปัจจุบัน นอกจากทำหน้าที่ในการหารายได้และควบคุมดูแลการใช้จ่ายเงินของรัฐให้อยู่ภาย ใต้กรอบวินัยทางการเงินและการคลังแล้ว กระทรวงการคลังยังต้องดำเนินการโดยคำนึงถึงความถูกต้อง เป็นธรรมและเสมอภาค เพื่อให้สามารถจัดเก็บรายได้ให้เพียงพอต่อความต้องการในการใช้จ่ายเงินของ ประเทศ ให้ประชาชนมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น และให้สามารถเอื้อประโยชน์ต่อการพัฒนาประเทศในด้านต่าง ๆ รวมทั้งเพื่อเสริมสร้างศักยภาพทางเศรษฐกิจ ให้สามารถแข่งขันกับบรรดาประเทศต่าง ๆ ได้

รายละเอียด :

• ด้านหน้า – กลางเหรียญมีพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงฉลองพระองค์เครื่องแบบเต็มยศจอมพลอากาศ ทรงสายสร้อยจักรีและสายสะพายมหาวชิรมงกุฎ ประดับปีกเครื่องหมายนักบินและเหรียญราชอิสริยาภรณ์ และพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ฯ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงฉลองพระองค์เครื่องแบบเต็มยศจอมพล ทรงสายสร้อยจักรี ประดับเหรียญราชอิสริยาภรณ์ ผินพระพักตร์ทางเบื้องขวา ด้านซ้ายมีข้อความว่า “รัชกาลที่ ๙” ด้านขวามีข้อความว่า “รัชกาลที่ ๕”
• ด้านหลัง – กลางเหรียญมีเครื่องหมายของกระทรวงการคลัง ชิดวงขอบเหรียญเบื้องบนมีข้อความว่า “๑๒๐ ปี กระทรวงการคลัง พ.ศ. ๒๔๑๘- ๒๕๓๘” เบื้องล่างมีข้อความว่า “ประเทศไทย” และข้อความบอกราคา

• ราคาหน้าเหรียญ Value	:	20	bath
  วันที่ประกาศใช้ Date	:	30 มี.ค. 2538 1995
  ชนิด Type	:	นิกเกิล
  ขนาด Size	:	32	mm.
  น้ำหนัก Mass	:	15	g.
  จำนวนผลิต Mintage	:	800,000