เหรียญ พระพุทธไตรยรัตนนายก (หลวงพ่อโต ซำปอกง) วัดพนัญเชิง อยุธยา รุ่นเฉลิมพระชนมพรรษาครบ 6 รอบ ปี 2542 เนื้อทองแดง

ประวัติความเป็นมา หลวงพ่อโต(ซำปอกง) วัดพนัญเชิง จังหวัดอยุธยา
พระพุทธไตรรัตนนายก หลวงพ่อโต(ซำปอกง) วัดพนัญเชิง จังหวัดอยุธยา ตามประวัติ หลวงพ่อโต วัดพนัญเชิง สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ.1867 เป็นพระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัย มีพระนามว่า พระพุทธไตรรัตนนายก หรือเรียกกันตามสามัญว่า หลวงพ่อโต(ซำปอกง) วัดพนัญเชิง ประดิษฐานอยู่ในพระวิหารวัดพนัญเชิง ริมฝั่งแม่น้ำป่าสัก ตรงข้ามกับมุมตะวันออกเฉียงใต้ของเกาะเมืองอยุธยา อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

ตามพระศาวดารกล่าวว่า พระพุทธรูปองค์นี้สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ.1867 ก่อนที่พระเจ้าอู่ทองจะสร้างกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี 26 ปี ตอนสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี พระมหากษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยาได้บูรณะซ่อมแซมให้อยู่ในสภาพดีมาโดยตลอด กล่าวกันว่าเมื่อคราวจะเสียกรุงศรีอยุธยา ได้ปรากฎมีน้ำพระเนตรไหลออกมาจากพระเนตรทั้งสองข้างเป็นที่อัศจรรย์ ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่4 ได้ทรงบูรณะองค์พระพุทธรูปใหม่ทั้งองค์และถวายพระนามว่า พระพุทธไตรรัตนายก พี่น้องชาวไทยเชื้อสายจีนขนานนามหลวงพ่อโต องค์นี้ว่าซำปอกง

ตำนานหลวงพ่อโต(ซำปอกง) วัดพนัญเชิง กล่าวว่า พระเจ้าสายน้ำผึ้ง ทรงสร้างขึ้น ณ บริเวณที่พระราชทานเพลิงศพพระนางสร้อยดอกหมาก ส่วนที่มาของคำว่าพนัญเชิงนั้น ตามตำนานมูลศาสนากล่าวว่าเป็นคำที่เพี้ยนมาจากคำว่า พะแนงเชิง ซึ่งแปลว่า การนั่งพับเพียบ ซึ่งเป็นอาการที่พระเจ้าสายน้ำผึ้งและพระนางสร้อยดอกหมากใช้ในวาระสุดท้ายของเรื่อง นอกจากนั้นจากการวิเคราะห์ศัพท์ที่ใกล้เคียงพบว่า คำว่าพะแนงเชิง ทางภาษาปักษ์ใต้หมายถึงอาการนั่งแบบขัดสมาธิ หลวงพ่อโต(ซำปอกง) วัดพนัญเชิง เป็นพระพุทธรูปปูนปั้น ปางมารวิชัย หน้าตักกว้างประมาณ 20 เมตร สูง 19 เมตร เป็นที่เคารพสักการะของประชาชนทั่วไปมาแต่โบราณกาล โดยเฉพาะอย่างยิ่งพี่น้องชาวไทยเชื้อสายจีน ซึ่งขนานนามหลวงพ่อโต องค์นี้ว่าซำปอกง 

งานนมัสการหลวงพ่อโต(ซำปอกง) วัดพนัญเชิง จังหวัดอยุธยา งานประจำปีจะมีอยู่ 4 งานใหญ่ๆ เป็นงานที่เนื่องด้วยประเพณีจีน 2 งาน 1.งานสงกรานต์ 13 เมษายน เป็นงานใหญ่มีการนมัสการและเวียนเทียนประทักษิณรอบองค์พระติดต่อกันถึง 5 วัน  2.งานสรงน้ำและห่มผ้าถวาย วันแรม 8 ค่ำ เดือนเมษายน มีการสรงน้ำและเปลี่ยนผ้าห่มผืนใหม่ ส่วนผืนเก่าที่ใช้มาตลอด 1 ปี จะฉีกเป็นชิ้นเล็กๆ แจกจ่ายให้ผู้คนนำไปบูชา 3.งานทิ้งกระจาด หรือ งานงิ้ว เดือน 9 จะมีการแสดงงิ้วและมหรสพอื่นๆ เล่นประชันกันอย่างครึกโครม จะมีผู้คนนับหมื่น หลั่งไหลกันมานมัสการนับเป็นงานทิ้งกระจาดที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย 4.งานตรุษจีนเป็นงานใหญ่อีกงานหนึ่ง จะมีการเปิดประตูพระวิหารหลวงไว้ทั้งวันทั้งคืนตลอด 5 วันที่จัดงาน
ข้อมูลหนังสือพิมพ์กะฉ่อน