วัดบึงพระลานชัย พระอารามหลวง เป็นวัดเก่าแก่โบราณ ที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ และสังคม เป็นสถานที่ประกอบพิธีกรรมของทางราชการทุกยุคทุกสมัย และเป็นสถานที่ประกอบพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาของข้าราชการเมืองร้อยเอ็ด มีสระชัยมงคล เป็นสระโบราณศักดิ์สิทธิ์ประจำเมือง มีใบเสมาเก่าแก่สมัยทวารดี และศิลาแลงสมัยเมืองฟ้าแดดสงยาง
ตั้งอยู่เลขที่ 116 ถนนประชาธรรมรักษ์ ตำบลในเมือง อำเภอเมืองร้อยเอ็ด จังหวัดร้อยเอ็ด เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ สังกัดการปกครองคณะสงฆ์ธรรมยุต สร้างเมื่อ พ.ศ. 2318 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อ พ.ศ. 2464 ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นพระอารามหลวง เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2521
ประวัติ
เมื่อปี พ.ศ. 2318 พระขัติยะวงษา (ธน ธนสีลังกูร) เจ้าเมืองร้อยเอ็ด คนที่ 1 ได้ชักชวนข้าราชการ พ่อค้าประชาชนถากถางป่าดงพงหญ้า ซึ่งเต็มไปด้วยซากปรักหักพัง ได้บูรณะปฏิสังขรณ์ขึ้นเป็นวัดและให้ชื่อว่า "วัดบึงพระลานชัย" แต่ชาวบ้านนิยมเรียกสั้นๆว่า "วัดบึง" พื้นที่ทั่วไปเป็นเนินสูงราบเรียบ มีสระน้ำ 1 แห่ง มีไม้ยืนต้นร่วมรื่น เมื่อเวลาผ่านไปจึงกลายเป็นวัดร้างตามกาลเวลา
พ.ศ. 2430 หลวงสงกรานต์วิศิษฐ์ โดยการสนับสนุนของพระยาขัติยะวงษา (เภา ธนสีลังกูร) เจ้าเมืองร้อยเอ็ด คนที่ 7 ได้นำข้าราชการ พ่อค้า ประชาชน และผู้ต้องขังช่วยกันถากถางป่า ฟื้นฟูบูรณะวัดเก่าแก่โบราณ ซึ่งรกร้างมานาน ขึ้นเป็นวัดอีกครั้งหนึ่ง เพราะถือว่าบริเวณนี้มีความสำคัญ คือ
เป็นวัดโบราณ ถือเป็นสถานศักดิ์สิทธิ์ของชาวบ้านชาวเมือง
อยู่ใกล้ชิดติดกับบึงพลาญชัย
เป็นเนินสูง เป็นลานสวยงาม
เป็นที่ประกอบพิธีกรรมฉลองชัยชนะ จากการรบทัพจับศึกของเจ้าบ้าน เจ้าเมืองสมัยโบราณ
จึงได้รับการอุปถัมภ์จากพระยาขัติยะวงษาเอกธิกะสตานันท์ (เหลา ณ ร้อยเอ็ด) เจ้าเมือง ผู้ว่าราชการจังหวัด และข้าหลวงบริเวณเมืองมาโดยตลอด ต่อมาจึงได้อาราธนาพระครูเอกุตตรสตาธิคุณ จากอำเภอธวัชบุรี มาเป็นเจ้าอาวาส
พ.ศ. 2456 ทางราชการได้จัดตั้งกรมทหารม้าขึ้นที่มณฑลร้อยเอ็ด ทางราชการจึงได้อาราธนา พระครูเอกุตตรสตาธิคุณ เจ้าอาวาสวัดบึงพระลานชัย เจ้าคณะจังหวัดร้อยเอ็ด ไปจำพรรษาอยู่ที่วัดสระทอง และมหาเสวกโทพระยารณชัยชาญยุทธ (ถนอม บุณยเกตุ) สมุหเทศาภิบาลมลฑลร้อยเอ็ด ได้ไปอาราธนาพระครูวินัยธรหล้า จากวัดบวรนิเวศวิหาร จังหวัดพระนคร มาเป็นเจ้าอาวาสแทน
พ.ศ. 2464 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา จึงได้เริ่มสร้างพระอุโบสถ แล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2465
พ.ศ. 2521 ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นพระอารามหลวง เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2521
วัดบึงพระลานชัย มีลำดับเจ้าอาวาสที่ครองตั้งแต่อดีต ดังนี้
1 พระครูหลักคำแก้ว ไม่ทราบปี
2 พระครูเอกุตตรสตาธิคุณ (โมง) พ.ศ. 2430 - 2465
3 พระครูวินัยธรหล้า พ.ศ. 2465 - 2469
4 พระครูคุณสารพินิจ (ดี) พ.ศ. 2470 - 2491
5 พระศีลคุณวิสุทธิ์ (แก้ว) พ.ศ. 2492 - 2514
6 พระพรหมวชิรโสภณ (ศรีจันทร์ ปุญฺญรโต) พ.ศ. 2515 - ปัจจุบัน
ข้อมูลวิกิพีเดีย