พระโคนสมอ อยุธยา เนื้อดิน พิมพ์ห้อยพระบาท

พระเนื้อดินเผาที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่ ในสมัยก่อนก็มีผู้นิยมนำมาห้อยคอเช่นกัน แต่ปัจจุบันไม่ค่อยมีผู้นำมาห้อยคอนัก เนื่องจากขนาดขององค์พระค่อนข้างใหญ่ จึงนำมาทำฐานตั้งไว้บูชาที่บ้านเสียเป็นส่วนใหญ่ และพระโคนสมอส่วนมากก็ทำเป็นพระ ปางประจำวันเกิด จึงนิยมไว้บูชาที่บ้าน ในปัจจุบันก็มีของปลอมเลียนแบบ เพราะพระแท้ๆ ก็เริ่มหายากขึ้น สนนราคาก็เริ่มมีราคา แต่ก็ยังไม่แพงมากนักครับ พระโคนสมอที่มีชื่อเรียกเช่นนี้ก็เนื่องจากมีการค้นพบพระเครื่องชนิดนี้ที่บริเวณวังหน้า หรือพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนครปัจจุบัน เมื่อคราวบูรณะในสมัยก่อน พบพระเครื่องชนิดนี้มากมาย เจ้าหน้าที่ก็ยังไม่ได้หาที่เก็บรักษาจึงได้นำ พระเครื่องดังกล่าวมากองรวมไว้ที่ใต้ต้นสมอพิเภกที่อยู่ด้านหน้าใกล้ๆ ประตู ใครๆ ผ่านไป ผ่านมาเห็นพระเครื่องก็เก็บไปบ้าง ต่อมาทางพิพิธภัณฑ์จึงมาเก็บเข้าไปไว้ และได้เปิดให้ประชาชนเช่าบูชาและนำเงินรายได้ไปบูรณะวังหน้า คนที่ได้พระไปก็เลยตั้งชื่อตามที่เห็นพระกองอยู่ที่ใต้ต้นสมอว่า "พระโคนสมอ" เสียเลย และก็เป็นชื่อที่เรียกกันมาตั้งแต่สมัยนั้น พระโคนสมอ เป็นพระที่สร้างในสมัยอยุธยายุคปลาย ช่วงราชวงศ์บ้านพลูหลวง พระโคนสมอพบได้ทั่วไปหลายวัดในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา สาเหตุที่พบพระโคนสมอที่ในกรุงเทพฯ นั้นสันนิษฐานว่าคงจะนำพระเครื่องเหล่านี้มาบรรจุไว้ที่วังหน้าครั้งต้นกรุงรัตนโกสินทร์ พระโคนสมอส่วนใหญ่ที่พบจะเป็นพระเนื้อดินเผามีการลงรักปิดทองมาแต่เดิม พิมพ์ต่างๆ ก็จะเป็นพระพิมพ์ประจำวันเกิดเป็นส่วนมาก และยังพบพระพิมพ์ขนาดใหญ่อีกบางส่วนที่นักนิยมสะสมพระเครื่องจะเรียกว่า "ท้าวชมพู" พระพุทธรูปปางประทับยืนปางห้ามญาติทรงเครื่องใหญ่ศิลปะอยุธยายุคปลายเช่นเดียวกัน สวยงามมาก แต่มีขนาดใหญ่มาก เหมาะที่จะนำมาทำฐานไว้บูชาประจำบ้าน ปัจจุบันหาแท้ๆ ยากเช่นกัน นอกจากนี้ยังพบพระโคนสมอที่เป็นเนื้อชินเงินด้วย แต่พบน้อยมาก ส่วนใหญ่จะผุพังเสียมาก พระที่พบมีอยู่ไม่กี่พิมพ์นัก แต่ที่นิยมกันมากก็จะเป็นพระพิมพ์ห้อยพระบาท ซึ่งก็เป็นพระประจำวันเกิดของวันพุธกลางคืน หรือปางปาลิไลยก์ พระโคนสมอที่เป็นพระเนื้อชินเงินจะมีขนาดเล็กลงมาจากพระเนื้อดินเผามาก พอที่จะนำมาห้อยคอได้ จึงได้รับความนิยมมากกว่าพระเนื้อดินเผา แต่ก็หาพระแท้ๆ ยาก เนื่องจากจำนวนพระมีน้อยและผุพังไปเสียเป็นส่วนใหญ่ พระโคนสมอพุทธคุณเด่นทางด้านแคล้วคลาด อยู่ยงคงกระพัน มหาอุด ซึ่งพระโคนสมอเนื้อ ชิน ปางห้อยพระบาท มีประสบการณ์มากเป็นที่เล่าขานกันต่อกันมา สนนราคาจึงค่อนข้างสูงหน่อย และหาพระแท้ๆ ค่อนข้างยาก ของปลอมเลียนแบบมีมานานแล้ว พระโคนสมอเนื้อชิน ด้านหลังมักเป็นแอ่งเว้าลึกลงไป และผิวพระจะมีรอยสนิมขุมเกาะกิน ระเบิดเป็นย่อมๆ ผิวพระส่วนมากจะเป็นสีดำๆ แบบสนิมตีนกา พระที่หลงเหลือผิวปรอทนั้นน้อยมาก