พระยอดธง กรุวัดราชบูรณะ อยุธยา เนื้อเงิน ตัดเดือย

ถ้าจะกล่าวถึงพระยอดธงก็นับได้ว่าเป็นพระที่มีชื่อเสียงเป็นที่นิยมและแสวงหาของบรรดานักนิยมสะสมพระบูชา พระเครื่องอย่างมาก สืบเนื่องจากเป็นพระเก่าแก่ที่ผ่านการศึกสงครามมาแล้วนับตั้งแต่ครั้งโบราณกาลในการทำศึกสงครามแต่ละครั้ง ไพร่พลที่จะออกรบมักจะสรรหาสิ่งศักดิ์สิทธิ์  เครื่องรางของขลัง หรือวัตถุมหามงคลต่างๆ พกติดตัว ด้วยความเชื่อที่ว่าจะสามารถปกป้องภยันตรายจากข้าศึกศัตรูและรบชนะข้าศึกกลับสู่บ้านเมืองได้อย่างปลอดภัย ซึ่งความเชื่อนี้ก็ยังคงอยู่จนถึงปัจจุบัน เรียกได้ว่าเป็นการสร้างขวัญและกำลังใจให้แก่ตนเอง และนอกจากการสร้างกำลังใจให้ของไพร่พลแล้ว ในส่วนของกองทัพสมัยนั้นก็จะมีการเสริมสิริมงคลแก่กองทัพโดยอาราธนาพระพุทธรูปลอยองค์ 1 องค์ มาเสียบไว้ที่ยอดธงประจำทัพในแต่ละทัพ เราเรียกกันว่า “พระยอดธง”

พระยอดธงส่วนใหญ่พบที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยจะมีกระจายอยู่แทบทุกกรุในจังหวัดและจังหวัดใกล้เคียง เช่น ปทุมธานี แต่ที่พบมากที่สุดคือ “กรุวัดราชบูรณะ จ.พระนครศรีอยุธยา” ลักษณะจะเป็นพระพุทธรูปลอยองค์ที่ไม่มีพุทธลักษณะเฉพาะขององค์พระเหมือนพระพุทธรูปอื่นๆ ซึ่งมีแม่พิมพ์ในการหล่อออกมาในพุทธลักษณะเดียวกัน จะมีทั้งพระพุทธรูปนั่ง พระพุทธรูปยืน ปางประทานพร ปางสมาธิ ปางมารวิชัย พิมพ์มาลัย ฯลฯ และยังมีมากมายหลายเนื้อ ทั้งเนื้อทองคำ เนื้อเงิน เนื้อนาก เนื้อสัมฤทธิ์ และเนื้อชิน สันนิษฐานว่า ผู้นำของแต่ละเหล่าทัพจะสร้างพระยอดธงตามความเคารพเลื่อมใสในพุทธคุณขององค์พระนั้นๆ เพื่อสร้างความเชื่อมั่นแก่กองทัพและไพร่พลของตน แต่จุดสังเกตสำคัญที่จะทราบว่าเป็น “พระยอดธง” ก็คือ ที่บริเวณพระที่นั่ง (ก้น) ขององค์พระสำหรับพระพุทธรูปนั่ง และที่พระบาทขององค์พระสำหรับพระพุทธรูปยืน จะมี “เดือย” ยื่นออกมาเพื่อใช้เสียบติดกับยอดธง

“พระยอดธง” นับว่ามีชื่อเสียงเป็นที่นิยมและแสวงหาของบรรดานักนิยมสะสมพระบูชา พระเครื่องอย่างมาก สืบเนื่องจากเป็นพระเก่าแก่ที่ผ่านการศึกสงครามมาแล้ว แสดงถึงพุทธคุณล้นเหลือในการคุ้มครองกองทัพทั้งกองทัพไม่ใช่รายบุคคล จึงเชื่อว่าจะมีความเข้มขลังมากนั่นเอง พระยอดธงที่นับว่าที่มีชื่อเสียงและเป็นที่นิยมมากที่สุดคือ “พระยอดธง กรุวัดไก่เตี้ย จ.ปทุมธานี” เพราะความเป็นเลิศของพุทธคุณปรากฏเป็นที่ประจักษ์และเป็นที่เล่าขานสืบต่อกันมา ลักษณะเป็นพระพุทธรูปลอยองค์ สร้างในสมัยอยุธยา องค์พระประทับนั่ง แสดงปางมารวิชัย  พระเมาลีและพระเกศเรียบไม่มีเม็ดปุ่ม พระพักตร์รูปไข่ ปรากฏพระขนง พระเนตร พระนาสิก และพระโอษฐ์ชัดเจน  พระกรรณทั้ง 2 ข้างยาวมาจดพระอังสา  เส้นสังฆาฏิปรากฏชัดเจน  ตรงพระที่นั่ง (ก้น) ขององค์พระจะมีเดือยยื่นออกมา

พระยอดธง นับเป็นพระที่หายากยิ่งในปัจจุบัน จึงมีการทำเทียมเลียนแบบค่อนข้างสูง การพิจารณาก็ไม่มีพุทธลักษณะเฉพาะที่สังเกตได้ จึงต้องพิจารณาจากความเก่าของเนื้อขององค์พระที่ผ่านกาลเวลามายาวนาน จากหลักการที่ได้ศึกษาร่ำเรียนกันมา ไม่ว่าจะเป็นลักษณะเนื้อทองเก่า เนื้อเงิน เนื้อนาก และเนื้อชิน