พระซุ้มอรัญญิก กรุวัดอรัญญิก จ.พิษณุโลก เนื้อชินเงิน

กรุที่มีการค้นพบ
- กรุวัดอรัญญิก


บทความนี้ได้คัดลอกมาจาก saranugrompra.com

::: พระกรุวัดอรัญญิก ::: คุณไพฑูรย์ โรจนพานิช กับครูเหลือ วันเพ็ญ นักเล่นเมืองพิษณุโลก ประเมินจำนวนพิมพ์ของพระกรุเอาไว้อย่างน้อย 10 พิมพ์ แยกเนื้อออกเป็น 2 ประเภท คือ
1. เนื้อชิน
2. เนื้อดิน

จำนวนพระพิมพ์ที่แยกออกเท่าที่จำได้มี ดังนี้
1. ซุ้มคอระฆัง เนื้อชิน
2. ซุ้มปรกโพธิ์ แจกันซ้าย-ขวา เนื้อชิน
3. ซุ้มตำลึงชินราช (หรือกนกเครือวัลย์) เนื้อดิน
4. เปิดโลก เนื้อดิน มีจำนวนน้อยหายากงดงามยิ่ง
5. ท่ามะปราง เนื้อชิน-เนื้อดิน
6. ชินราชเล็ก (กรุลั่นทม)
7. นางแขนอ่อน ทรงสูงชะลูด
8. นางพิมพ์ ผงสุพรรณ
ฯลฯ
โดยสันนิษฐานของผู้เขียนเห็นว่าพระกรุนี้ และอีกหลายกรุของเมืองพิษณุโลก (บางจังหวัดก็เหมือนกัน) น่าจะแบ่งสมัยการสร้างออกเป็น 2 สมัย คือ

1. สมัยสุโขทัย ประเภทเนื้อดิน
2. สมัยอยุธยา ประเภทเนื้อชิน
---สมัยสุโขทัย เนื้อดิน
ทั้งนี้ เนื่องจากลักษณะศิลปะของพระเมืองพิษณุโลก เนื้อดิน มีส่วนคล้ายกับของสุโขทัย ทั้งแบบศิลปะ เนื้อ มวลสารพิมพ์ทรงอายุการสร้างเมืองก็อยู่ในช่วงสมัยกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี สภาพของพิษณุโลกมีฐานะเป็นเมืองลูกหลวงสมัยนั้น
---สมัยอยุธยา เนื้อชิน
เห็นจะต้องยกให้พระกรุวัดราชบูรณะ พระนครศรีอยุธยา เป็นต้นแบบ ถ้าหากเรามีโอกาสได้ศึกษาพระกรุวัดราชบูรณะจะพบว่ามีพิมพ์หลายพิมพ์ที่กระจัดกระจายไปตามกรุต่าง ๆ แม้แต่พิษณุโลก



พิมพ์ซุ้มจิก-ซุ้มคอระฆัง
---พบมากที่สุดในกรุวัดราชบูรณะ อยุธยา และพิมพ์นี้มาปรากฏในกรุวัดอรัญญิก แบบเดียวกันทุกประการ
---จึงน่าเชื่อว่าเป็นพระสมัยอยุธยาอย่างแน่นอน แต่นำมาบรรจุไว้ที่เมืองพิษณุโลกคือวัดอรัญญิก (อาจจะมีวัดอื่น ๆ ด้วยก็ได้)

ซุ้มคอระฆัง
---เนื่องจากพิมพ์นี้แพร่หลายและรู้จักกันมากในหมู่นักนิยมพระเมืองพิษณุโลกจึงจัดเป็นพิมพ์อันดับหนึ่งที่รู้จักกันมาก เป็นเนื้อชิน สนิมแบบตีนกา หรือบ้างเรียกเกล็ดกระดี่ และยังพบเนื้อชิ้นปรอท องค์พระปางมารวิชัย ขนาดมีทั้งแบบบาง-หนา โปร่ง และทึบ พิมพ์นี้ไม่ได้พบเฉพาะวัดอรัญญิกเท่านั้น แต่ยังพบทั่วไปอีกหลายวัด เช่น
1. วัดวังหิน พรหมพิราม
2. วัดใหญ่ พระพุทธชินราช
3. หลายจังหวัด เช่น อยุธยา สุโขทัย พิจิตร ฯลฯ