พระผง หลวงพ่อโบสถ์บน วัดเศวตฉัตรวรวิหาร กรุงเทพมหานคร รุ่นบรรสุธรรม

ประวัติ วัดเศวตฉัตรวรวิหาร ย่านคลองสาน

วัดเศวตฉัตรวรวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดวรวิหาร เดิมชื่อ วัดบางลำพูล่าง เป็นวัดโบราณมีมาแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ไม่ปรากฏว่าใครเป็นผู้สร้าง แต่เดิมที่ตั้งวัดอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ต่อมาแผ่นดินบริเวณหน้าวัดงอกออก ทำให้ตัววัดอยู่ห่างจากฝั่งแม่น้ำ ครั้นถึงสมัยรัชกาลที่ ๓ พระอัยกาเธอ กรมหมื่นสุรินทรรักษ์ (พระองค์เจ้าฉัตร) พระราชโอรสในรัชกาลที่ ๑ ได้สถาปนาวัดนี้ขึ้นใหม่ โดยย้ายเขตพุทธาวาส สร้างริมแม่น้ำ ทิ้งพระอุโบสถเก่าไว้ที่เดิม ได้ทรงปฏิสังขรณ์พระอุโบสถ พระวิหาร พระปรางค์ และเสนาสนะ ขึ้นใหม่ ต่อมาในรัชกาลที่ ๔ ทรงปฏิสังขรณ์และพระราชทานนามว่า วัดเศวตฉัตร เพื่อเป็นเกียรติ แก่กรมหมื่นสุรินทรรักษ์ ผู้สถาปนาวัดพระองค์แรก

พระอุโบสถเก่า สร้างสมัยกรุงศรีอยุธยา ภายในประดิษฐานพระประธานปางสมาธิ พระนามว่า พระพุทธสมาธิคุณสุนทรสมาทานบุราณสุคต (หลวงพ่อโบสถ์บน) ส่วนพระอุโบสถใหม่ สร้างสมัยรัชกาลที่ ๓ เป็นศิลปกรรมสมัยรัตนโกสินทร์ เป็นศิลปะผสมจีนและไทย ก่ออิฐถือปูน ภายในประดิษฐานพระประธานปางนาคปรกศิลปะสุโขทัย พระนามว่า พระพุทธรังคีรสมุนีนารถอุรค์อาสน์อำไพ พระวิหารประดิษฐานพระประธานปางมารวิชัย พระนาม พระพุทธมารวิชัยอภัยปรปักษ์อัครวิบูล

พระอุโบสถเก่า
เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนรูปทรงแบบสมัยอยุธยา เป็นพระอุโบสถขนาดเล็กหลังคาลด ๒ ชั้น มุงกระเบื้อง ประดับช่อฟ้า ใบระกา มีเพิง (พาไล) ยื่นออกมาด้านหน้า หน้าบันเจาะเป็นซุ้มจระนำประดิษฐานพระพุทธรูปยืนรวม ๓ ช่อง

ภายในประดิษฐานพระประธาน พระพุทธรูปปางสมาธิ พระนามว่า “พระพุทธสมาธิคุณสุนทรสมาทานบุราณสุคต ” (หลวงพ่อโบสถ์บน) หน้าตักกว้าง ๒.๓๐ ม. ไหล่กว้าง ๑.๓๕ ม. จากพื้นพระอุโบสถถึงทับเกษตร ๑.๘๔ ม. จากทับเกษตรถึงพระเศียรสูง ๓.๔๐ ม. ประดิษฐานอยู่ในพระอุโบสถเก่า เล่ากันว่าเป็นพระสานด้วยไม้ไผ่ แล้วปั้นด้วยปูน สร้างกันมาเก่าแก่คู่กับวัด ไม่ทราบว่าใครสร้างและสร้างสมัยไหนเป็นพระพุทธรูปปางสมาธิ กล่าวว่าเป็นพระสานด้วยไม้ไผ่แล้วปั้นด้วยปูน สร้างคู่มากับวัดแต่โบราณ

พระคาถาบูชาหลวงพ่อโบสถ์บน
(ตั้งนะโม ๓ จบ)
สมาธิ คุณะ สุนทะระ
สมาทานะ โบราณะ
สุคะตัง นามะ
พุทธัง ปูเชมิ
แล้วตั้งอธิษฐานตามความปรารถนา

อุโบสถใหม่

พระอุโบสถ เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนลักษณะแบบศิลปะจีนพระราชนิยมในสมัยรัชกาลที่ ๓ หลังคาลด ๒ ชั้น มุงกระเบื้อง หน้าบันตอนบนประดับลายปูนปั้นรูปดอกไม้ ตอนล่างเป็นกระเบื้องเคลือบรูปสัตว์ต่างๆ ภูเขา ต้นไม้ และดอกไม้แบบจีน ซุ้มประตูหน้าต่างประดับลายปูนปั้นดอกไม้ประกอบแถบผ้า ติดกระจกสี บานประตูและหน้าต่างด้านนอกเขียนลายรดน้ำรูปฉัตร ๕ ชั้น และรูปพุ่มข้าวบิณฑ์ ผนังภายในเขียนเป็นลายดอกไม้ร่วง

ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปพระนาคปรก พระนามว่า “พระพุทธอังคีรสมุนีนารถอุรคอาสน์อำไพ” หน้าตักกว้าง ๑.๕๐ ม. ไหล่กว้าง ๐.๙๕ ม. จากพื้นพระอุโบสถถึงทับเกษตรสูง ๒.๒๘ ม. จากทับเกษตรถึงพระเศียรสูง ๑.๗๒ ม. ประดิษฐานอยู่บนขนดพระยานาค ๔ ชั้น พระยานาคแผ่พังพาน เศียรปกอยู่บนพระเศียรภายใต้ต้นจิก ในพระอุโบสถใหม่ เป็นพระหล่อพระพุทธรูปปางนาคปรกนี้ หมายถึงพระพุทธเจ้าตรัสรู้ใหม่ๆ เสด็จออกจากร่มอชปาลนิโครธ ไปยังไม้จิก ซึ่งได้นามว่า มุจจลินท์ อันตั้งอยู่ในทิศอาคเนย์แห่งพระมหาโพธิ ในสัปดาห์ที่ ๓ ทรงนั่งเสวยวิมุติสุขอยู่ ๗ วัน เวลานั้น ฝนตกพรำเจือด้วยลมหนาว พระยานาคชื่อ มุจจลินท์ เข้ามาวงด้วยขนด ๗ รอบ และแผ่พังพานปกพระเศียรพระพุทธเจ้า เพื่อจะป้องกันฝนและลมมิให้ถูกพระวรกาย สำหรับฐานชุกชีเบื้องหลังพระประธาน บรรจุอัฐิผู้สืบสกุลของพระองค์เจ้าฉัตร คือ ด้านซ้ายจารึกว่า “ จอมพล เจ้าพระยาบดินทร์เดชานุชิต” (หม่อมราชวงศ์ อรุณ ฉัตรกุล) ผู้บัญชาการโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้าฯ

พระวิหาร
เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนลักษณะแบบศิลปะจีนเหมือนพระอุโบสถหน้าบันประดับลายปูนปั้น พระประธานในพระวิหารเป็นพระพุทธรูปหล่อปางมารวิชัย พระนามว่า “พระพุทธมารวิชัยอภัยปรปักษ์อัครวิบูล” หน้าตักกว้าง ๒.๕๐ ม. ไหล่กว้าง ๑.๔๒ ม. จากพื้นพระวิหารถึงทับเกษตร สูง ๓.๕๖ ม. จากทับเกษตรถึงพระเศียร สูง ๓.๐๐ ม. ประดิษฐานอยู่ในพระวิหารเป็นพระหล่อโลหะ

พระประธานในพระอุโบสถใหม่และพระวิหารทั้ง ๒ องค์นี้ ผู้เชี่ยวชาญทางโบราณคดีแห่งกรมศิลปากร ได้พิจารณาแล้วว่า มีลักษณะเป็นพระสุโขทัยแท้ แม้แต่จะได้มีการลงรักปิดทองแล้ว ก็ยังมีลักษณะเป็นพระสุโขทัยปรากฎอยู่ เช่น พระหัตถ์ พระบาท วงพระหัตถ์ และพระรัศมีเป็นต้น น่าสันนิษฐานว่าจะได้จากของหลวงที่เหลือจากสร้างวัดพระเชตุพนฯ ซึ่งในรัชกาลที่ ๑ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท เชิญมาจากเมืองเหนือถึง ๑,๒๐๐ องค์

พระวิหารพระพุทธไสยาสน์
พระวิหารพระพุทธไสยาสน์ หลังคามุงกระเบื้องประดิษฐาน พระพุทธไสยาสน์ พระนามว่า “พระพุทธบัณฑูรมูลประดิษฐสถิตไสยาสน์” ยาว ๑๒.๙๐ ม. พระครูวินัยสังวร (มูล) เจ้าอาวาสรูปแรกเป็นผู้สร้าง ในสมัยที่กรมหมื่นสุรินทรรักษ์ (พระองค์เจ้าฉัตร) ทรงย้ายเขตพุทธาวาสมาเป็นที่ตั้งปัจจุบัน

พระปรางค์
พระปรางค์ เป็นพระปรางค์ฐานแปดเหลี่ยม ๒ ชั้น ย่อมุมไม้สิบสองวัดผ่าศูนย์กลาง ๑๓.๐๐ ม. ทรงสูง สูงประมาณ ๒๐ เมตร ชั้นบนทำเป็นซุ้มจระนำ บรรจุพระพุทธรูป ๔ ด้าน ประดิษฐานอยู่ด้านหลัง ระหว่างพระอุโบสถและพระวิหารต่อกัน สร้างขึ้นในสมัยสร้างวัดพร้อมพระอุโบสถและพระวิหารตามผังที่นิยมสร้างในสมัยต้นรัตนโกสินทร์

ศาลาบูรพาจารย์ ประดิษฐานรูปหล่อเหมือนบูรพาจารย์ ๓ องค์
๑. สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (แพ ติสฺสเทวมหาเถร)
๒. พระศาสนุเทศาจารย์ (บุญ ปริปุณฺณสีโล) อดีตเจ้าอาวาสฯ
๓. พระธรรมญาณมุนี (บุญนาค ชินวํโส ป.ธ.๙) อดีตเจ้าอาวาสฯ

ที่อยู่ : ๑๔๑๐ ซอยเจริญนคร ๒๕ ถนนเจริญนคร แขวงบางลำพูล่าง เขตคลองสาน กรุงเทพมหานคร ๑๐๖๐๐
ข้อมูลmthai