เหรียญ พระธรรมกาย วัดพระธรรมกาย เนื้อทองแดงกะหลั่ยทอง หลัง หลวงพ่อสด วัดปากน้ำ

วัดพระธรรมกาย เป็นวัดในสังกัดมหานิกาย ก่อตั้งเมื่อ 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2513 ตั้งอยู่ ณ ตำบลคลองสาม อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี

วัดพระธรรมกายเป็นที่เคลือบแคลงสงสัยของประชาชน และเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ในสื่อมวลชนอย่างต่อเนื่อง แต่สื่อมวลชนจำนวนหนึ่งได้ขอขมาในภายหลัง อย่างไรก็ดี สภารักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติได้ขึ้นวัดพระธรรมกายไว้ในบัญชีดำฐานเข้าข่ายเป็นภัยต่อความมั่นคงแห่งชาติ

วันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2560 คณะรักษาความสงบแห่งชาติให้วัดพระธรรมกายเป็นเขตพื้นที่ควบคุมพิเศษ เพื่อจับกุมพระธัมมชโย

ยุคเริ่มต้น (พ.ศ. 2506–2521)
เมื่อพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) มรณภาพไปแล้ว ลูกศิษย์ของท่านรวมถึงแม่ชีจันทร์ ขนนกยูง ได้สืบทอดสายปฏิบัติของวิชชาธรรมกาย ให้กับลูกศิษย์รุ่นใหม่ที่วัดปากน้ำ ภาษีเจริญ ในสมัยนั้น ไชยบูลย์ สุทธิพลศึกษาอยู่ที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในปี พ.ศ. 2506 ไชยบูลย์ ได้ไปที่วัดปากน้ำ หลังจากที่ได้อ่านวารสาร วิปัสสนาบันเทิงสาร ซึ่งมีอ้างถึงคุณวิเศษของแม่ชีจันทร์

ไชยบูลย์ได้ชักชวนเพื่อนนักศึกษาร่วมกิจกรรมที่วัดปากน้ำ คณะลูกศิษย์แม่ชีจันทร์จึงขยายมากขึ้น มีอยู่หนึ่งคนในคณะลูกศิษย์ที่ชื่อเผด็จ ผ่องสวัสดิ์ (ซึ่งในภายหลังได้บวชเป็นพระภิกษุ และได้มาเป็นรองเจ้าอาวาสวัดพระธรรมกาย ชื่อพระเผด็จ ทตฺตชีโว). ในปี 2512 ไชยบูลย์เองได้บรรพชาอุปสมบทเป็นพระภิกษุ และได้รับฉายา "ธมฺมชโย" และต่อมาได้เริ่มสอนกรรมฐานที่วัดปากน้ำร่วมกับแม่ชีจันทร์ ในที่สุดคณะลูกศิษย์ได้ขยายไปเป็นจำนวนมาก ยากที่จะจัดกิจกกรมที่วัดปากน้ำภาษีเจริญต่อ ดังนั้นในวันที่ 20 ก.พ. พ.ศ. 2513 แม่ชีจันทร์ พระธัมมชโย และพระทัตตชีโว พร้อมกับบรรดาลูกศิษย์ได้ย้ายไปตั้งศูนย์ปฏิบัติธรรมอีกต่างหาก โดยที่มีเริ่มต้นบนที่ดินแปลง 196 ไร่ในอำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี

กระทรวงศึกษาธิการประกาศให้เป็นวัดตามกฎหมาย เมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2520 ในชื่อ "ศูนย์พุทธจักรปฏิบัติธรรม" และต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น "วัดวรณีธรรมกายาราม" ได้ชื่อตามวรณี สุนทรเวช ธิดาของพระยาแพทย์พงศาวิสุทธาธิบดี (สุ่น สุนทรเวช) กับคุณหญิงแพทย์พงศาวิสุทธาธิบดี (ประหยัด สุนทรเวช) ผู้บริจาคสถานที่ และต่อมาได้เปลี่ยนชื่ออีกครั้งเป็น "วัดพระธรรมกาย" จนถึงปัจจุบัน ได้รับอนุญาตให้ตั้งเป็นวัดโดยสมบูรณ์ ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2522 ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 96 ตอนที่ 15 เมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2522

ในสมัยแรกแม่ชีจันทร์ยังมีบทบาทที่สำคัญในการบอกบุญและการปกครอง ต่อมาเมื่อท่านอายุมากขึ้น จึงค่อย ๆ มอบให้ลูกศิษย์ของท่าน คือหลวงพ่อธัมมชโย และหลวงพ่อทัตตชีโวบริหารงานต่อ

สิ่งก่อสร้าง
มหาธรรมกายเจดีย์ เจดีย์รูปโดมทรงกลมแบบสถูปสาญจี เส้นผ่าศูนย์กลางที่ฐาน 194.40 เมตร ความสูง 32.40 เมตร ประกอบด้วย 3 ส่วน ซึ่งสื่อถึง พุทธรัตนะ ธรรมรัตนะ และสังฆรัตนะ ภายนอกของมหาธรรมกายเจดีย์ส่วนพุทธรัตนะมีการเรียงต่อองค์พระธรรมกายประจำตัวที่สลักชื่อเจ้าของไว้จำนวน 300,000 องค์ ส่วนภายในมหาธรรมกายเจดีย์บรรจุพระธรรมกายประจำตัว จำนวน 700,000 องค์ฐานขององค์พระจารึกนามของผู้บริจาคเพื่อสร้างองค์พระธรรมกายประจำตัวเช่นเดียวกัน และพระบรมพุทธเจ้า นอกจากนี้ภายในเจดีย์ยังประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ ซึ่งมหาธรรมกายเจดีย์ออกแบบด้วยหลักวิศวกรรมให้คงอยู่ได้ไม่ต่ำกว่าหนึ่งพันปี และเป็นสถานที่ประกอบศาสนพิธีกลางแจ้ง ในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาจะมีคนจากทั่วโลกเดินทางมาร่วมงานหลายแสนคน และในทุกวันมีพิธีบูชามหาธรรมกายเจดีย์ มหาธรรมกายเจดีย์เริ่มก่อสร้างเมื่อวันที่ 8 กันยายน พ.ศ. 2538 โดยเริ่มมีการประดิษฐานพระธรรมกายประจำตัวตั้งแต่ปี พ.ศ. 2541 และมีการประดิษฐานครั้งสุดท้ายในปี พ.ศ. 2553
มหารัตนวิหารคด อาคารสองชั้นในรูปแบบคล้ายสเตเดียม ความยาวด้านละ 1 กิโลเมตร รอบมหาธรรมกายเจดีย์ ทั้งสี่ ทางวัดพระธรรมกายด้านคาดว่าสามารถจุคนได้หนึ่งล้านคน และทางวัดก็ยังได้ระบุว่า เป็นสถานที่รวมพุทธบุตรและพุทธบริษัท 4 ทั่วโลกนับล้านให้เป็นหนึ่งเดียวกัน เพื่อพบปะสนทนาธรรมและร่วมกันสร้างสันติสุข
มหาวิหารพระมงคลเทพมุนี อาคารรูปทรงกลมแบบสาญจิเจดีย์คล้ายจานคว่ำเหมือนมหาธรรมกายเจดีย์ เป็นที่ประดิษฐานรูปหล่อทองคำหลวงพ่อสด จนฺทสโร เพื่อสักการบูชาและระลึกถึงพระคุณของท่าน ภายในมหาวิหารพระมงคลเทพมุนี บรรจุเรื่องราวอัตชีวประวัติของท่าน เพื่อศึกษาค้นคว้า เริ่มก่อสร้างเมื่อวันที่ 3 มีนาคม พ.ศ. 2539 และมีพิธีเปิดเมื่อวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2549
อุโบสถวัดพระธรรมกาย เมื่อวันเสาร์ที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2520 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จแทนพระองค์ เพื่อวางศิลาฤกษ์ และในวันอังคารที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2523 มีพิธีผูกพัทธสีมา ภายในอุโบสถรองรับพระภิกษุเข้าร่วมประกอบสังฆกรรมพร้อมกันได้ครั้งละ 200 รูป มีรูปลักษณ์แบบศิลปไทยประยุกต์ ออกแบบโดยยึดหลักความเรียบง่ายและมีความสง่า โดยได้รับรางวัลชมเชยสถาปัตยกรรมดีเด่น ประจำปี 2541 จาก สมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์
สภาธรรมกายสากล อาคารปฏิบัติธรรมขนาดใหญ่ พื้นที่กว่า 150 ไร่ ประกอบด้วยชั้น 1 เป็นชั้นจอดรถ และมีห้องประชุมหลายขนาด ตั้งแต่ 500 คนขึ้นไป สำหรับอบรมศีลธรรมแก่ข้าราชการ พนักงานรัฐวิสาหกิจ นักเรียน นักศึกษา พนักงานบริษัท ฯลฯ ชั้น 2 ใช้เป็นสถานที่สวดมนต์ ปฏิบัติธรรม ฟังพระธรรมเทศนา ซึ่งใช้ในงานบุญทุกวันอาทิตย์ และงานบุญใหญ่ของวัดตลอดทั้งปี สามารถจุคนได้ประมาณ 300,000 คน
วิหารคุณยายอาจารย์มหารัตนอุบาสิกาจันทร์ ขนนกยูง วิหารทรงพีระมิดหกเหลี่ยมทองคำ สูง 29 เมตร ภายในเป็นห้องหยกประดิษฐานรูปหล่อทองคำแม่ชีจันทร์ ขนนกยูง และเป็นสถานที่ปฏิบัติธรรม สามารถรองรับคนได้ 300 คน
หอฉันคุณยายอาจารย์มหารัตนอุบาสิกาจันทร์ ขนนกยูง อาคารชั้นล่างโปร่ง มีส่วนสำนักงาน 4 ชั้น ส่วนของหลังคาสร้างเป็นยอดรูปทรงกลมคล้ายมหาธรรมกายเจดีย์ ภายในรูปทรงกลมเป็นภาพแม่ชีจันทร์ ขนนกยูง หอฉันฯ ถูกใช้เป็นที่ฉันภัตตาหารของภิกษุ สามเณร เป็นโรงทานแก่ญาติโยมที่มาถวายภัตตาหาร รวมถึงประยุกต์ใช้ในการประกอบพิธีกรรมของวัด เช่น การถวายกองทุนโคมประทีปในวันมาฆบูชา การถวายกองทุนผ้าไตรจีวร การถวายกองทุนผ้าอาบน้ำฝน การถวายกองทุนคิลานเภสัช การถวายกองทุนเครื่องกันหนาว รวมถึงใช้เป็นสถานที่เตรียมงานบุญใหญ่ของวัด เช่น การพับผ้าไตรจีวรจำนวนมากที่ใช้ประกอบพิธีอุปสมบทหมู่รุ่นต่าง ๆ การพับและเตรียมกระดาษชำระและช้อนส้อม เพื่อใช้ในงานวันคุ้มครองโลกซึ่งตรงกับวันเกิดของพระธัมมชโย
อาคารภาวนา 60 ปีพระราชภาวนาวิสุทธิ์ อาคารรูปทรงกลมคล้ายมหาธรรมกายเจดีย์ เป็นสถานที่ปฏิบัติวิชชาธรรมกายชั้นสูง มิได้ให้บุคคลที่ไม่ได้รับอนุญาตเข้าออก
อาคาร 100 ปี คุณยายอาจารย์มหารัตนอุบาสิกาจันทร์ ขนนกยูง อาคารรูปทรงกลม เริ่มก่อสร้างปลายปี 2552 (ยังไม่แล้วเสร็จ) เพื่อให้เป็นสำนักงานใหญ่ของวัด ห้องประชุมด้านวิชาการด้านพระปริยัติธรรมขนาดใหญ่ ห้องปฏิบัติธรรมสำหรับบรรพชิต อุบาสก อุบาสิกา ขนาดใหญ่ พิพิธภัณฑ์ที่เกี่ยวกับครูบาอาจารย์ของวัดพระธรรมกาย
โรงเรียนพระปริยัติธรรม วัดพระธรรมกาย
นอกจากนี้ ก็ยังมีอีกหลายอาคาร ตัวอย่างเช่น มหาวิทยาลัยธรรมกายแคลิฟอร์เนีย ศูนย์พยาบาลสงฆ์ วัดพระธรรมกาย หมู่กุฏิที่พักดวงใจ วัดพระธรรมกาย (สำหรับสามเณร) หมู่กุฎิคณะสงฆ์ วัดพระธรรมกาย อาคารสำนักงานใหญ่ อาคารศูนย์คอมพิวเตอร์ วัดพระธรรมกาย อาคารสถานีโทรทัศน์ DMC วัดพระธรรมกาย อาคารสถานีวิทยุกระจายเสียง DMC วัดพระธรรมกาย
ข้อมูลวิกิพีเดีย