พระอวโลกิเตศวร (กวนอิม) วัดถาวรวราราม กาญจนบุรี ปี 2521

พระอวโลกิเตศวร (สันสกฤต: अवलोकितेश्वर, ไอพีเอ: Avalokiteśvara /ˌʌvəloʊkɪˈteɪʃvərə/) หรือ พระปัทมปาณี (Padmapani) เป็นพระโพธิสัตว์ในรูปความกรุณาของบรรดาพระพุทธเจ้าทั้งปวง ปรากฏการสร้างรูปเคารพของพระองค์แตกต่างหลากหลายไปตามความเชื่อ ปรากฏทั้งในรูปสตรีเพศและบุรุษเพศ ในทิเบต นับถือในพระนามเจนเรอซิก (Chenrezig) ในศาสนาพุทธแบบจีน แนวคิดของพระอวโลกิเตศวรได้พัฒนาเป็นเทวี กวนอิม
คำว่า อวโลกิเตศวร เป็นการรวมคำว่า อว- แปลว่า "ล่าง", โลกิต- รูปอดีตของคำกิริยา โลก ซึ่งแปลว่า "ดู" และ อีศวร แปลว่า "เจ้า" "ผู้ยิ่งใหญ่" เมื่อนำมาสมาสกัน เสียง อะ+อีศวร กลายเป็น เอศวร เมื่อรวมกันจึงมีความหมายว่า "พระเจ้าผู้มองลงมา (ยังโลก)" คำว่า โลก ("โลก") อาจไม่ปรากฏในชื่อ แต่สามารถรับรู้ได้อย่างชัดเจน เช่นในพระนามในภาษาเขมรว่า โลเกสวรัก (Lokesvarak)

นอกจากนี้ในภาษาสันสกฤตยังปรากฏพระนาม ปัทมปาณี (Padmapāṇi; "ผู้ซึ่งถือดอกบัว") หรือ โลเกศวร (Lokeśvara; "เจ้าโลก") ในทิเบตใช้คำว่า เจเร่ซิก (ทิเบต: སྤྱན་རས་གཟིགས་; Chenrézig) และเชื่อว่าอวตารมาเกิดเป็นทะไลลามะ การ์มาปา
ข้อมูล wikiwand